Złoty Stok

DANE OGÓLNE

Gmina miejsko-wiejska – Złoty Stok

URZĄD MIEJSKI W ZŁOTYM STOKU
Rynek 22
57-250 Złoty Stok
tel.
+48 074 816 41 64
fax +48 074 816 41 33
e-mail:
um@zlotystok.pl
http://www.zlotystok.pl


BURMISTRZ:

Grażyna Orczyk


PRZEWODNICZĄCY RADY:
Waldemar Wieja - Przewodniczący Rady

RADNI RADY MIEJSKIEJ:  
Elżbieta Ruszkowska - Wiceprzewodnicząca Rady
Anna Gajek - Wiceprzewodnicząca Rady
Katarzyna Bodak
Elżbieta Gawdonowicz
Marta Głąb
Maria Górska - Kajdak
Patryk Karbowiak
Tomasz Kawa
Katarzyna Kowcz
Dariusz Maziakowski
Violetta Mrozek
Waleria Pietrusiów
Bartłomiej Prorok
Piotr Ogielski 

HISTORIA

 

Złoty Stok – siedziba władz gminnych. Miasto i gmina położona u podnóża Gór Złotych. Gmina składa się z pięciu sołectw: Mąkolno, Laski, Chwalisław, Błotnica i Płonica. Na terenie gminy znajduje się przejście graniczne Złoty Stok – Bila Voda małego ruchu turystycznego. 

Historia Złotego Stoku była zawsze ściśle związana z rozwojem górnictwa złota,
a potem arsenu. Poszukiwacze złota miejscowość tę nazwali Rychstein i stąd wzięła się późniejsza nazwa Reichenstein. Od 1945 roku utrwaliła się dopiero obecna nazwa miasta.

Górnictwo w okolicach Złotego Stoku ma ponad 1000-letnią tradycję, choć nie zachowały się już pisemne przekazy historyczne potwierdzające istnienie robót górniczych na tym obszarze przed XIII w. Prawdopodobnie przyczyną braków dowodów pisanych pochodzących z tamtych czasów były spustoszenia dokonane na początku XV w przez wojny husyckie. Wtedy to podczas pożaru Złotego Stoku zniszczeniu uległy urządzenia górnicze, przeróbcze i hutnicze, a także wszystkie dokumenty. Również podczas wojny 30-letniej Złoty Stok wiele ucierpiał. W roku 1633 padło tu ofiarą dżumy 897 mieszkańców i 394 uciekinierów z innych okolic. W 1638 roku kolejny pożar zniszczył ratusz, kościół ewangelicki i 60 domów. Ogień pochłonął mapy i rejestry wielu istniejących kopalń jak również dokumenty miejskie. 

Prawa miejskie Złoty Stok posiadał prawdopodobnie przed 1344 r. W 1483 roku miasto uzyskało prawa miasta górniczego. W 1491 roku Złoty Stok otrzymał herb
i sztandar oraz potwierdzenie statusu Wolnego Miasta Górniczego.

Na początek XVI w przypada szczytowy rozkwit górnictwa i hutnictwa złota oraz samego miasta. O gwałtownym ich rozwoju świadczy zainteresowanie najpoważniejszych wówczas w Europie domów handlowych i spółek górniczo-hutniczych (Turzonów, Welsów, Imhoffów i Fuggerów z Augsburga). Do miasta przybyli wówczas hutnicy z Hansfeldu u stóp Harzu i górnicy ze Schwaz w Tyrolu, gdzie w należących do Fuggerów kopalniach wydobywano miedź, antymon i srebro. W 1504 r. Fugger, Thurzo i Wesel założyli potężną spółkę.

W roku 1529 w Złotym Stoku czynnych było 145 kopalń i kilkanaście małych hut. Dwadzieścia lat później w latach 1545 - 1549 liczba kopalń wzrosła do 190, ilość wydobytej rudy przekroczyła 30 000 t, a roczna produkcja złota wynosiła ok. 60 kg (maks. 140 kg), co stanowiło ok. 8% produkcji złota w Europie.

Efektem tak dużego wydobycia cennego w owych czasach złota było przeniesienie
w 1507 r. przez księcia Karola Podiebradowicza swojej mennicy z Ziębic do Złotego Stoku. Odtąd mennica książęca biła srebrne grosze górnicze (srebrne talary 28,8g) a od 1510 r. złote dukaty (3,5 g) i wielodukaty (dwu-trój-cztero i pięciodukatówki).

Złotostocka kopalnia funkcjonowała aż do 1962 r., kiedy to została definitywnie zamknięta i zlikwidowana. W takim stanie pozostawała przez 34 lata. W 1996 r. otwarto tu Podziemną Trasę Turystyczną „Kopalnia Złota”, a przy niej Muzeum Górnictwa i Hutnictwa w Złotym Stoku. Z olbrzymiego labiryntu około 300 km podziemnych korytarzy rozmieszczonych na 21 poziomach, obecnie do zwiedzania udostępnione są dwie sztolnie.

 

Oprócz ww. mennicy i kopalni złota do najważniejszych zabytków należą:

Kościół Św. Barbary wniesiony w 1217 r. przez gwarków.

Neogotycki kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP.

Późnogotycka kaplica cmentarna pod wezwaniem Św. Trójcy.